Archiwa kategorii: Powiat gryficki

Cmentarz w Mołstowie uporządkowany

W ostatnią sobotę (27.06.2015 r.) Stowarzyszenie Historyczne Pamięć i Tożsamość oraz zastęp OSP Brojce przeprowadziły akcję porządkowania dawnego ewangelickiego cmentarza w miejscowości Mołstowo. Uczestników wspierała niewielka grupa mieszkańców wsi oraz ciągnik udostępniony przez urząd gminy. Centralna część cmentarza oraz krypta była miejscem pochówku rodu von Blittersdorf. Po wojnie cmentarz został zdewastowany. Aby nie wstydzić się, że pozwalamy na taki stan rzeczy oczyszczono cmentarz z krzewów i ułożono zdewastowane nagrobki i płyty nagrobne odkryte podczas porządków. Prace były prowadzone także na terenie krypty – oczyszczono ją z krzewów i udrożniono przejście do jej pozostałości.

Po wszystkim uczestnicy prac odpoczęli przy ognisku.

Szczególne podziękowania dla członków OSP Brojce, bez których cała akcja nie mogłaby zakończyć się sukcesem.

Poniżej krótka fotorelacja.

Porządkujemy cmentarz ewangelicki w Mołstowie

W najbliższą sobotę (27.06.2015 r.) zapraszamy do udziału w akcji porządkowania cmentarza ewangelickiego w Mołstowie (za wsią po lewej stronie jadąc w kierunku Dargosławia). Cmentarz jest zarośnięty dzikimi samosiejkami, niektóre nagrobki są zniszczone. Prace będą polegały na usunięciu gałęzi i dzikorosnących krzewów, wygrabieniu terenu cmentarza, uporządkowania zniszczonej krypty i złożeniu rozrzuconych krzyży w jednym miejscu. Należy zabrać ze sobą (w miarę możliwości): rękawice, grabie, szpadle, łopaty, sekatory itp. Ciężkim sprzętem wesprze nas OSP Brojce. Po zakończeniu prac uczestnicy akcji zostaną zaproszeni na wspólne ognisko z kiełbaskami.

Zbiórka – Sobota (27.06.2014 r.), godzina 10.00 na cmentarzu w Mołstowie

Zapraszamy wszystkich mieszkańców gminy, a w szczególności mieszkańców Mołstowa. Nie pozwólmy, aby miejsca związane z naszą najbliższą wspólną historią odeszły w zapomnienie.

su208p

W Brojcach oznaczono pomnik wojenny

Realizując drugi ze zdobytych grantów Fundacji Banku Zachodniego WBK, członkowie Stowarzyszenia Historycznego Pamięć i Tożsamość  oznaczyli tablicami informacyjnymi pomnik wojenny na cmentarzu komunalnym w Brojcach. Na terenie gminy znajduje się ich aż pięć. Pomniki zostały wzniesione w latach 20. lub 30. XX wieku. Miały one na celu uczczenie mieszkańców danej miejscowości poległych na frontach I wojny światowej, zwanej wówczas Wielką Wojną. Zbiórki funduszy na ten cel prowadzono wśród mieszkańców, a wykonawcami pomników byli lokalni artyści i firmy kamieniarskie. Stawiano je zazwyczaj w miejscach eksponowanych. W małych miasteczkach i wsiach były to cmentarze przykościelne, śródpolne, centralne place, rozwidlenia dróg, kościoły i parki dworskie. Oprócz upamiętnienia nazwisk poległych i dat ich śmierci miały one wyrażać żal i ostrzegać przyszłe pokolenia przed okropieństwami wojny. Częstym  motywem umieszczanym na pomnikach są Krzyże Żelazne, hełmy, miecze, orły, liście dębowe i laurowe oraz bagnety. Ważnym elementem kompozycyjnym była zieleń otaczająca pomniki. Sadzono przy nich najczęściej, od jednego do kilkudziesięciu, drzew. Najczęściej były to dęby, zwane „dębami Wilhelma” (symbolizujące świętość i wieczność natury oraz siłę, szlachetność i sławę); lipy  (oznakę pokoju), a także żywotniki zachodnie (tuje), rośliny śmierci odstraszająca złe moce.

W okresie powojennym częstą praktyką było ich wywracanie, wysadzanie, tłuczenie (demontowanie) tablic. W wielu przypadkach zaadaptowano je, poprzez usunięcie elementów dekoracyjnych, na podstawy pod figury m. in. Matki Boskiej, Jezusa oraz krzyże, a także przerabiając na komunistyczne pomniki propagandowe. Dzięki zdobytemu finansowaniu zachowane do dziś pomniki, upamiętniające dawnych mieszkańców Gminy Brojce, nie będą anonimowe.

Tekst: Jacek Kuczkowski

Projekt graficzny tablic:  Artur Wabik

Datowniki na budynkach w Gminie Brojce

 

Autor: Jacek Kuczkowski

W niniejszym przyczynku do szerszego artykułu chciałbym zwrócić uwagę na dosyć ciekawy, a nie dostrzegany i niestety znikający detal architektoniczny. W ostatnich latach w wyniku powszechnej termomodernizacji budynków, również tych o zabytkowym charakterze, ulegają zatarciu  elementy dekoracyjne (materiał i struktura elewacji, detal architektoniczny itd.). Bogactwo architektoniczne elewacji budynków mieszkalnych i gospodarczych znika na długie lata pod warstwą styropianu upodabniając różnorodne stylowo obiekty do pastelowych „klocków”. Tym bardzo ciekawym elementem są datowniki. Owe datowniki posiadają różną formę, a umieszczane są w zwieńczeniach (szczytach) budynków, w portalach, elewacjach frontowych ale również w posadzkach w wejściach głównych czy też na kamieniach fundamentowych. Najczęściej są wykonane z wyprofilowanego  (wyciśniętego) tynku, odkute w kamieniu, kute kowalsko, wyryte w cegle przed wypaleniem lub ułożone z kontrastujących kolorem cegieł, a także z różnokolorowego lastryko itp. Tego typu datowniki najczęściej spotykamy na obiektach wzniesionych od około połowy XIX wielu do lat 30/40. XX wieku. Czytaj dalej →

Noc Muzeów w brojeckim kościele

W piątek 15 maja 2015 r. o godzinie 19.00. w kościele parafialnym w Brojcach odbyło się pierwsze brojeckie spotkanie z historią zorganizowane w ramach Europejskiej  Nocy Muzeów. Członkowie naszego Stowarzyszenia, Jacek Kuczkowski i Michał Zinowik, poprowadzili wykład opowiadający historię powstania i kolejnych etapów przybudowy świątyni oraz znajdujących się w niej zabytków. Uczestnicy zostali zaproszeni do zwiedzenia dzwonnicy, podziemi północnej kaplicy oraz przykościelnego cmentarza. 

Dziękujemy wszystkim za przybycie.

Stowarzyszenie Historyczne Pamięć i Tożsamość, zgodnie z celami jakie przyświecały jego powstaniu, będzie w przyszłości kontynuowało organizowanie lokalnych spotkań z historią, dotyczących zabytków Powiatu Gryfickiego i Kołobrzeskiego.

Poniżej fotorelacja ze spotkania:

fot. Marta Łakomy-Zinowik

Historia szkoły w Dargosławiu

Opracowali: Iwona Prus i Romuald Woźniewski

HISTORIA SZKOŁY:

1947 r.- na początku nauka odbywała się we wsi Daleszyce (obecnie Darzewo). Zajęcia odbywały się od 01 stycznia 1947 r. w pokoju wynajętym u p. W. Jagielskiego, gdyż budynek szkolny w czasie działań wojennych został zniszczony. Szkoła powstała z inicjatywy miejscowego społeczeństwa. Szczególnie wyróżnili się p. Tomasz Hypta i Wacław Jagielski – miejscowi rolnicy. 28 stycznia 1947 r. wyremontowano dzięki pomocy miejscowej ludności izbę lekcyjną, pokój i kuchnię. Do szkoły wprowadził się pierwszy nauczyciel p. Bolesław Krasowski ( ur. 21 kwietnia 1914 r. w Wilnie, który pracował do 02 września 1951 r.). Do szkoły uczęszczało 57 dzieci z trzech wiosek: Lewice, Darosław, Darzewo. Prąd elektryczny podłączono do szkoły 06 lutego 1947 r. W okresie zimy mieszkańcy Darzewa dostarczają do szkoły własne drzewo, aby dzieci miały ciepło i aby nauka mogła odbywać się w normalnych warunkach.

26 września 1947 r. po raz pierwszy odbyła się uroczystość zakończenia roku szkolnego.

10 listopada 1947 r. przeprowadzono badania lekarskie uczniów.

W grudniu obchodzono uroczystość choinki noworocznej.

01 kwietnia 1948 r. po raz pierwszy zakończono pracę na kursie nauki początkowej dla dorosłych.  Kurs ukończyło 15 osób. Pod koniec roku szkolnego zatrudniono drugiego nauczyciela p. Bolesława Woszczyło. Czytaj dalej →

Nauczyciele pracujący w Szkole Podstawowej w Brojcach w latach 1945-2013

Opracowała: Iwona Prus

KIEROWNICY I DYREKTORZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W BROJCACH:

- we wrześniu 1945 r. zgodnie z decyzją wójta Brojc p. Józefa Łuczaka otwarto szkołę,
- zajęcia prowadziły dwie nauczycielki siostry: p. Elżbieta Stankiewicz,
- niestety nikt nie pamięta imienia i nazwiska drugiej pani,
- nie pełniły funkcji kierowniczej.

KIEROWNICY:
- Kalwaj Jan 1946-1959
- Kalina (Wilczura) Zofia 1959-1970
- Ignaszewska Lidia 1970-1973

DYREKTORZY:

- Kubiak Wiktor 1973-1979
- Jańczak Stanisław 1979-1980
- Ignaszewska Lidia 1980-1982
- Kubiak Wiktor 1982-1984
- Błaszczuk Irena 1984-1988
- Gomółka Ryszard 1988-1993
- Błaszczuk Irena 1993-1996
- Zabrocki Michał 1996-1998
- Radoń Zbigniew 1998-2003
- Zabrocki Michał 2003-2005
- Perzanowska Janina 2005-

Czytaj dalej →

1 lats 1924

Skarb łotewskich monet srebrnych z Dargosławia

Autor: Jacek Kuczkowski[1]

             Na początku kwietnia 1990 roku mieszkańcy Dargosławia, rodzina Stymów oraz
B. Gabor, odnaleźli podczas orki skarb monet srebrnych. Znajdował się on w ogrodzie posesji Stymów, zakopany był przy fundamencie budynku gospodarczego. Milicji udało się wówczas odzyskać zapewne większość depozytu[2]. W sumie zabezpieczono i przekazano do Muzeum Narodowego w Szczecinie 59 monet wybitych przez międzywojenną republikę łotewską. Obecnie znajdują się w Gabinecie Numizmatycznym.

            Na skarb składają się wyłącznie monety srebrne o łącznej masie 476,8914 g. Pochodzą one z lat 1924 – 1932 z czasów I Republiki. Monety te prezentują komplet pod względem nominałów i roczników emisji łotewskich monet obiegowych z okresu międzywojennego[3]. Skład skarbu to 40 szt. monet o nominale 1 lats, 13 szt. o nominale 2 lati oraz 6 szt. o nominale 5 lati. Monety o nominale 1 lats emitowane zostały w 1924 roku, monety o nominale 2 lati emitowane były w 1925 roku – 10 szt. oraz w 1926 roku – 3 szt., monety o nominale 5 lati emitowane były w 1929 roku – 3 szt., w 1931 roku – 2 szt. oraz w 1932 roku– 1 szt. Czytaj dalej →

Rita Gaudecker – pisarka pochodząca z Mołstowa

Autor: Michał Zinowik

Margarethe Klara Alexandra von Gaudecker, powszechnie znana jako Rita von Gaudecker  (* 14.04.1879 w Molstow [Mołstowo]; † 18.03.1968 w Ehingen)

Zapewne niewielu z mieszkańców Mołstowa wie, że na cmentarzu położonym na zachód od wsi znajdują się groby rodu von Blittersdorf. Z tego rodu pochodziła Rita Gaudecker, uznana niemiecka pisarka, która debiutowała autobiograficzną powieścią o wdzięcznym tytule „Pod mołstowską lipą” („Unter der Molstower Linde”, Braunschweig 1920). Obok twórczości literackiej zajmowała się także pracą na rzecz młodzieży. Była kierownikiem lokalnej organizacji Jugendhilfe des Kapellenvereins oraz redaktorem biuletynu „Wir wollen helfen!” (niem. „My chcemy pomóc!”). W okresie międzywojennym zajęła się pisaniem książek o tematyce młodzieżowej i religijnej. Czytaj dalej →