Margarethe Klara Alexandra von Gaudecker, powszechnie znana jako Rita von Gaudecker  (* 14.04.1879 w Molstow [Mołstowo]; † 18.03.1968 w Ehingen)

Zapewne niewielu z mieszkańców Mołstowa wie, że na cmentarzu położonym na zachód od wsi znajdują się groby rodu von Blittersdorf. Z tego rodu pochodziła Rita Gaudecker, uznana niemiecka pisarka, która debiutowała autobiograficzną powieścią o wdzięcznym tytule „Pod mołstowską lipą” („Unter der Molstower Linde”, Braunschweig 1920). Obok twórczości literackiej zajmowała się także pracą na rzecz młodzieży. Była kierownikiem lokalnej organizacji Jugendhilfe des Kapellenvereins oraz redaktorem biuletynu „Wir wollen helfen!” (niem. „My chcemy pomóc!”). W okresie międzywojennym zajęła się pisaniem książek o tematyce młodzieżowej i religijnej.

Rita Gaudecker w Mrzeżynie (w tle kościół)

W dniu 13 kwietnia 1914, baronowa Rita von Blittersdorf  poślubiła oficera marynarki niemieckiej Geharda (Jobsta Augusta Moritza) von Gaudecker’a. Małżeństwo nie doczekało się dzieci. Mieszkali kolejno w Kilonii, Trieście, Konstantynopolu i Wilhelmshaven, by ostatecznie osiąść na Pomorzu. W 1945 roku Rita Gaudecker wraz z mężem uciekła przed napierającymi wojskami rosyjskimi i polskimi do Berlina. Po opuszczeniu stolicy para przeniosła się do Brunszwiku, a stąd na zamek Allmendingen w Ehingen. Rita von Gaudecker otrzymała w 1964 roku, Federalny Krzyż Zasługi I klasy. Cztery lata później zmarła w wieku 89 lat w szpitalu w Ehingen.

Okładka „Unter der Molstower Linde”

Na mołstowskim cmentarzu po dziś dzień znajduje się krypta i groby krewnych Rity Gaudecker zdewastowane w okresie powojennym.

 Dorobek literacki:

• Unter der Molstower Linde. Braunschweig 1920
• Vom Prinzeßchen, das nicht einschlafen konnte. Braunschweig 1921
• Breit aus die Flügel beide! Fünfzig Kinderandachten. Potsdam 1927
• Die Brücke. Stuttgart 1930
• Vom Fischerdorf zur Ottenburg. Potsdam 1931
• Der Weg zur Marie. Hamburg 1932
• So nimm denn meine Hände. Fünfzig Kinderandachten. Potsdam 1933
• Der Weihnachtsgast. Hamburg 1936
• Jesu geh voran! Fünfzig Kinderandachten. Potsdam 1936
• Der Onkel aus Holland. Schwerin 1937
• An nuer Küste. Hamburg 1938
• Nacht am Berg. Gütersloh 1947
• Die alte Laterne. Bielefeld 1954
• Auf Gottes Acker. Bielefeld 1963

Źródła:

http://www.helferbund.de/

Wstęp
Zespoły rezydenycjno-folwarczne, czy folwarczne stanowią dominujący element w krajobrazie kulturowym obecnej gminy Brojce. Jest to pochodna określonych uwarunkowań historycznych (w tym własnościowym), gospodarczych i społecznych. W średniowieczu ziemie te należały
– w większości – do rodziny von Manteuffel oraz częściowo do klasztoru w Białobokach (następnie w posiadaniu rodzin rycerskich). Obszar ten obejmuje równinne tereny, położone po obu stronach rzeki Mołstowy, w sąsiedztwie historycznych traktów do Gryfic, Trzebiatowa
i Karlina. Dogodne warunki naturalne związane z uprawą roli były jednym z decydujących czynników średniowiecznego osadnictwa. W tym okresie założono większość – zachowanych do czasów współczesnych – wsi, charakteryzujących się owalnicowym rozplanowaniem przestrzennym (np. Pruszcz, Tapadły), ulicowo-placowym (np. Kiełpino – nad jeziorem) lub ulicowym (np. Mołstowo). W kolejnych stuleciach stopniowo powiększały się dobra rycerskie
i rozwijała się gospodarka folwarczna oparta na pańszczyźnie.

To jest fragment oryginalnego tekstu. Czytaj całość na: 
http://www.bdz.szczecin.pl/images/stories/publikacje/budownictwo_folwarczne_gminy_brojce.pdf

Strzykocin – cmentarz polny nr 1

Strzykocin – cmentarz polny nr 2

Dargosław – cmentarz polny

Mołstowo – cmentarz polny

Autor zdjęć: Michał Zinowik

Mołstówko (Molstower Mühle). Po raz pierwszy młyn wzmiankowany jest w 1328 roku. Jego ówczesnym właścicielem był mistrz młynarski Thiderich. Następnie właścicielami młyna została rodzina von Wachholtz. Zapewne nastąpiło to w 2. poł. XV wieku. W 1737 roku młyn został sprzedany młynarzowi Gabrielowi Otto, koszt zakupu opiewał na 200 talarów. Jego następcami była rodzina Kröning. Byli właścicielami do 1895 roku. Wówczas młyn oraz dwudziestohektarowe gospodarstwo zostało przekazane Kurtowi Jägerowi, był to dar jego teścia. To on wzniósł dom przylegający do zabudowań młyna. Kurt był właścicielem młyna do 1945 roku. Zmarł śmiercią nagłą w czasie pędzenia, na rozkaz Rosjan, krów. W latach 1945-1953 młyn dzierżawili prywatni właściciele, Marian Chwalik, Czesław Świerczyński oraz Władysław Rakowski. Marian Chwalik w czasie wojny był robotnikiem przymusowym w młynie. W czasie kolektywizacji młyn przejęła Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Brojcach. Kierownikiem został Czesław Świerczyński. W 1953 roku pracę na etacie rozpoczął Józef Bodnar, który w 1970 roku został kierownikiem. W tym też roku Gminna Spółdzielnia zlikwidowała młyn. Rodzina Bodnarów została właścicielem części mieszkalnej, a w latach 80. część młyńską zakupił Leon Momot i przestawił gospodarstwo młyńskie na hodowlę ryb.

Brojce (Broitzer Mühle). Młyn powstał  w 1750 roku. Pierwszym właścicielem był Franz von Lettow. Kolejnym został jego siostrzeniec Bogislaw von Steinkeller. W 1828 roku młyn przejął starszy syn Bogislawa – Georg von Steinkeller. Następnym właścicielem młyna oraz 30 h ziemi, w 1862 roku zostaje młodszy syn. Po II wojnie światowej młyn prowadził prywatny właściciel. Podobnie jak młyn w Mołstówku, młyn brojecki został przejęty przez Gminną Spółdzielnię Samopomoc Chłopska. Budynek do końca lat 80. XX pełnił funkcję skupu zboża. Obecnie jest dzierżawiony.

Kiełpino (Kölpiner Mühle). Młyn istniał już na pewno w XVIII wieku. Obecnie istniejący budynek młyna wzniesiony został z cegły około 1880 roku. Do około 1922 roku zboże mieliły kamienie młyńskie. Potem zainstalowano nowoczesne urządzenia, które służą do dzisiaj. Dom młynarza wzniesiony został w 1926 roku. Ostatnim, przedwojennym właścicielem był Franz Liskow. W 1945 roku młyn zajęli Rosjanie i produkowali tu mąkę na swoje potrzeby. Następnie młyn przejęło Wojsko Polskie. Po opuszczeniu przez wojsko, młyn znalazł się pod zarządem Rejonowego Przedsiębiorstwa Młynów Gospodarczych w Białogardzie. Obecnie w domu młynarza znajduje się zajazd agroturystyczny.

Bielikowo (Behlkower Mühle). Pierwszy raz młyn w Bielikowie wzmiankowany jest w 1625 roku. Wówczas to książę Bogusław XIV podarował go swojemu doradcy von Wachholtzowi. Kolejnym właścicielem był młynarz Fischer. Dzierżawił on młyn od rodziny von Wachholtza za 305 talarów. Kolejnymi właścicielami byli: Kröning, Volkmann, Raddatz i Timm. Obecny budynek młyna wzniesiony został na początku XX wieku. Po wojnie pierwszym właścicielem był młynarz Walerian Sierzchuła, przybyły z Mogilna. W 1958 roku zaprzestano produkcji, a wyposarzenie w latach późniejszych zostało zabrane do Trzebiatowa. Zaniedbany budynek młyna w 1966 roku zakupił od gminy Rafał Zommer. Obecnie właścicielem młyna jest Andrzej Goryń wraz z żoną. A w „domu młynarza’ mieszkają potomkowie Waleriana Sierzchuły.

Opracowano na podstawie: Renata Teresa Korek, Młyny nad Mołstową w powiecie gryfickim. Od pomysłu do przemysłu. Materiały opracowane z okazji obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa 2010 w województwie zachodniopomorskim, Szczecin 2010, s. 97-112.

Historia morderstwa dwóch młodych Niemek dokonanego w styczniu 1946 roku w okolicach Mołstowa.

Kliknij na artykuł aby powiększyć:źródło: Głos Koszaliński, 21/02/2014 (autor: Joanna Krężelewska)