Przyjęło się, że pałac w Rymaniu został wybudowany w 1751 roku, o czym miała by świadczyć tabliczka z herbem i tą datą na ścianie głównej budynku. Cofnijmy się jednak wiele lat wstecz. Na początku XIV wieku wieś stanowiła lenno rodu von Manteuffel i w ich rękach pozostawała do połowy XVIII wieku. Ostatnim właścicielem Rymania z rodu Manteuffel był Henning Anton. Jego majątek został w dniu 29.04.1743 roku zlicytowany i kupił go Ludwig Julius von Seld, a 24 listopada 1748 roku kupił go z kolei Johann Wilhelm Christoph Steobanus. Herb tego właściciela Rymania do dziś jest widoczny na frontonie pałacu wraz z datą 1751 r. Prawdopodobnym jest fakt, iż pałac w 1751 roku został przebudowany na potrzeby rodziny Ch. Steobanusa i po jego odnowieniu umieszczono na nim herb z datą. Poprzedni jego właściciele najprawdopodobniej nie inwestowali już w utrzymanie swojej rezydencji, Henning Anton von Manteuffel z powodu długów i braku pieniędzy, a Ludwig Julius von Seld z powodu krótkiego okresu posiadania Rymania. Przebywając w piwnicach pałacu można zobaczyć stare mury, którym bliżej jest do czasów średniowiecza, niektóre nawet grubości ok. 1,5 m! Odnowiony pałac przez J. W. Ch. Steobanusa prezentował się wspaniale, co możemy zobaczyć na zdjęciu z 1910 roku.

Pałac w Rymaniu, zdj. z 1910 r.

Ściana frontowa posiadała dwie boczne wieże, na których umieszczono dwie duże figury. Potomkowie J. W. Ch. Steobanusa, 10 lipca 1803 roku, otrzymali tytuł szlachecki i przyjęli nazwisko von Wriechen. Wspomnieć należy, że podczas trwającej wojny siedmioletniej (1756-1763), w pobliżu Rymania odbyła się wielka bitwa między rosyjską kawalerią a oddziałami pruskimi. W wyniku bitwy ucierpiał również pałac i sama miejscowość Rymań.

W 1851 roku właścicielem został Aleksander Andre z Ramlewa. Rymań do XIX wieku stanowił dobra rycerskie, które częściowo zostały rozparcelowane.

Od roku 1870 właścicielem dóbr ziemskich w Rymaniu został Julius Hoffman, a w latach 1896-1898 von Werner Holtz. Później właścicielem był jeszcze von Wojenthin. Również folwarki należące dotychczas do Rymania znalazły nowych właścicieli tj. Bukowo (Buchwald) i Starża (Starsberg) zostały nabyte przez Richarda Hoppe Rath i Petera Paula Pannecke z Berlina .

Dopiero od 1918 roku, kiedy posiadłość kupił Lothar von Dewitz majątek rymański został ponownie niejako „scalony” m.in. poprzez odkupienie okolicznych folwarków (niektórzy autorzy podają, że von Dewitz przejął posiadłość już w 1914 roku). Nowy właściciel przebudował również dotychczasowy pałac na budynek bardziej nowoczesny rozbierając między innymi boczne wieże (ZOBACZ ZDJĘCIE „starego” pałacu z 1910 ). Na frontonie budynku zachował on stary herb Ch. Steobenusa oraz dodał dwa nowe herby, to jest jeden rodziny von Dewitz oraz drugi – jego żony, Margarette z domu von Buxhoeveden. Herby te zostały zachowane podczas kolejnych remontów i dziś nadal je możemy zobaczyć.

Już na fotografii z 1920 roku widać, że pałac w Rymaniu został przebudowany. Na początku XX wieku wybudowano nowe stajnie i obory oraz inne zabudowania gospodarcze. Majątek rymański pod kierownictwem Lothara von Dewitza rozwijał się dobrze i szybko. W okresie międzywojennym w jego skład wchodziło m.in. 2360 ha użytków rolnych, z czego ok. 1100 ha gruntów ornych , 180 ha trawników, 12 parku i ogrodu, 630 ha lasu , 13 ha jezior i inne. Na terenie majątku funkcjonowała również fabryka skrobi.

Nieodłącznym elementem dawnych posiadłości były parki. Ten w Rymaniu powstał już w XVIII wieku. Niestety, jak większość parków w dawnych miejscowościach Gminy Rymań, po II wojnie światowej, w dużej mierze został on zniszczony. W Rymaniu, na początku lat 70-tych zostało wyciętych ok. 1,5 ha drzewostanu liczącego średnio 200-400 lat! Układ przestrzenny parku oparty był na naturalnie skonfigurowanym terenie z krajobrazowymi nasadzeniami, w części południowo- zachodniej przechodzącymi w park leśny i dalej w las mieszany. Jeszcze do niedawna widoczne były malownicze grupy drzew (część z nich niedawno wycięto) oraz dawne stawy rybne , na których była wyspa. W północno-zachodniej części parku wznosiła się prawdopodobnie granitowa budowla, do której wiodła wijąca się serpentyną ścieżka. Dziś dawny park nie należy już do terenu pałacu rymańskiego i jest własnością Lasów Państwowych.

Po śmierci Lothara von Dewitz, majątkiem do 1945 roku zarządzała wdowa po nim, Margarette von Dewitz. Po II wojnie światowej majątek w Rymaniu przejęły, jak zresztą we wszystkich okolicznych miejscowościach, Państwowe Gospodarstwa Rolne (wcześniej nazywały się jako „Klucz” oraz „Zespół”). Niestety, nie zawsze one dbały o właściwe utrzymanie dawnych zabytkowych budowli oraz parków. W wielu miejscach zostały one wręcz zdewastowane. Pałac w Rymaniu przetrwał ten okres, a nawet pod koniec lat 80-tych XX wieku został on odnowiony i zorganizowano w nim HOTEL oraz restaurację. Z jego dawnego wyposażenia została w nim podłoga z charakterystycznych płytek oraz duży zabytkowy piec. Te dwa elementy dawnego wyposażenia też nie miały szczęścia. Przy kolejnym remoncie przez nowego właściciela, płytki zostały zdjęte i w dużej mierze zniszczone. Zabytkowy piec został rozebrany, a kafle z niego złożono w jednym z zabudowań gospodarczych, które z kolei spłonęło w pożarze. Rozebrano też dawne pomieszczenia służby, które znajdowały się po prawej stronie pałacu (patrząc od frontu), gdzie mieściły się również biura PGR. Z zabytkowych budynków gospodarczych do dnia dzisiejszego stoją ściany tylko jednego z nich.

Kolejny właściciel pałacu (ze Szwecji) przystąpił do gruntownego remontu budynku. Odnowiona została również zabytkowa wieża ciśnień, dobudowano nowe skrzydło pałacu, wyremontowano także piwnice. Po wejściu do pałacu, na podłodze, zobaczymy część odzyskanych, starych płytek podłogowych oraz odrestaurowaną starą boazerię. Obecnie w pałacu mieści się HOTEL i restauracja, a w piwnicach winiarnia. Właścicielem jest : Resort and Country Club sp. z o.o. Wiecej o dzisiejszej działaności pałacu na stronie : http://www.hotelryman.pl/

Palac podczas remontu w 2008 r.:

Pałac obecnie:

LIteratura:

1. Gemeindelerton fur den Freiesteat Preussen,10.1932(AP Koszalin)

2. Gemeindelexikon, 1.12.1885,(AP Koszalin)

3. Dorfschasts Bezeichniss, 1818, (Ap Koszalin)

4. Topographisch statistische, 1846, (AP Koszalin)

5. Niekammars Landwirtschaftliche Guter- Adressbucher ,

1939, (AP Koszalin)

6. Das Kolberger Land – Manfred Vollack, 1999

7. Güter Und Gutshäuser Im Kolberger Land – Wilke Eberhard, 2004

8. Neugier auf Vergangenheit, Die Geschichte der Familie von

Dewitz in Bildern, – Bodo von Dewitz, Michael von Dewitz,

Werner von Dewitz, 2013

9. Roman (Rymań) in Hinterpommern – rękopis – Andre

von Kielpinski-Manteuffel, 2012 r.

Zdjęcia (źródła):

- Güter Und Gutshäuser Im Kolberger Land – Wilke Eberhard, 2004

- Neugier auf Vergangenheit, Die Geschichte der Familie von

Dewitz in Bildern, – Bodo von Dewitz, Michael von Dewitz,

Werner von Dewitz, 2013

- Ziemia Kołobrzeska, R. Kazimierski (zdj. pieca)

- zdj. własne

Podziękowanie autora:

Serdecznie dziękuję Pani  Agnieszce Piaseckiej dyrektor „Pałacu w Rymaniu” za informacje, zdjęcia oraz udostępnienie pozycji książkowej rodziny von Dewitz. Dziękuję również Pani Anecie Kaźmierskiej za informacje i przysłane zdjęcia.

Gmina Rymań położona jest na obszarze Równiny Białogardzkiej w części Pomorza Środkowego, terytorialnie pomiędzy rzekami: Regą (niem. Rega) a Parsętą (Persante). Znajduje się ona w makroregionie Pobrzeża Szczecińskiego.

Przez obszar gminy przepływają rzeki: Mołstowa (Molstow), Wkra (Űckerbach), Dębosznica (Kreiherbach), Rzecznica (Winkelbach) oraz Lnianka (Rottbach). Znajdują się tu też dwa niewielkie jeziora śródleśne tj. Popiel (Steudnitz) oraz Starnin (Sterniner See). Obszary leśne zajmują obecnie ok. 37% powierzchni gminy.

Budowa geologiczna obszaru gminy jest wynikiem działalności zlodowacenia bałtyckiego. Powierzchnia zbudowana jest głównie z osadów wodnolodowcowych i lodowcowych w postaci wysoczyzn morenowych i kemów oraz mad rzecznych i torfu.

Gmina Rymań należy do słabo zbadanych pod względem archeologicznym i z tego względu, materiał źródłowy, dotyczący wszystkich okresów w pradziejach, przedstawia się wyjątkowo skromnie. Dlatego też, tylko w ogólnych zarysach, przedstawię historię osiedlania się człowieka oraz dzieje kultur w czasach najdawniejszych, na tych ziemiach. Zakres opracowania zawiera przekrój epok pradziejowych, od pojawienia się pierwszych śladów ludzkich, aż do wczesnego średniowiecza włącznie ( od ok. 10000 lat przed naszą erą, do ok. XII/XIII wieku naszej ery). Opracowując zarys pradziejów obszaru Gminy Rymań, oparłem się na zasobach archiwum Działu Archeologii Muzeum w Koszalinie oraz wynikach badań powierzchniowych realizowanych w ramach programu Archeologicznego Zdjęcia Polski (AZP). Inwentaryzacja AZP zapoczątkowana w roku 1978, oparta jest na jednolitych zasadach penetracji terenowej (powierzchniowej) oraz dokumentacji odkrytych obiektów. Na terenie naszej gminy zlokalizowano 431 stanowisk zabytków archeologicznych.

1. Epoka kamienia

Epokę kamienia dzielimy na okres starszy zwany paleolitem (do 8000 r. p.n.e.), środkowy to mezolit (8000 – 4200 r. p.n.e.) i młodszy zwany neolitem (4200 – 1700 r. p.n.e.). Region Pomorza, w porównaniu do terenów Polski środkowej i południowej, był późno zasiedlony. Historia wybrzeży Bałtyku jest znacznie krótsza i ma ścisły związek ze zmianami klimatycznymi, jakie miały tu miejsce w przeszłości, a głównie kolejnymi zlodowaceniami. Wycofanie się lądolodu na północ i znaczna poprawa warunków termicznych, spowodowała, że tereny te stawały się coraz bardziej znośne do życia. Z okresu paleolitu i mezolitu nie stwierdzono śladów działalności człowieka na terenie naszej gminy. Zlokalizowano natomiast między innymi w miejscowości Gościno ślady obozowisk grupy łowców (ludności tardenuaskiej) z okresu mezolitu. Znaleziono tam duży asortyment używanych narzędzi krzemiennych (grociki do strzał, skrobacze, zbrojniki, noże itp.).

W młodszym okresie epoki kamienia ( neolicie) nastąpiły znaczące zmiany w trybie życia człowieka, z koczowniczego na osiadły i stały. Zapoczątkowano prymitywną uprawę i stawiano pierwsze kroki w hodowli zwierząt.

Znaczącym czynnikiem wpływającym na zamieszkiwanie terenów gminy w epoce kamienia były rzeki Mołstowa i Dębosznica wraz z ich dolinami. Najstarsze ślady osadnictwa związane są na pewno z okresem neolitu, na który przypadają znaleziska zarejestrowane na 73 stanowiskach. Mimo iż zdecydowana większość to pojedyncze ślady, to mamy tu już trzy osady (Rzesznikowo, Rzesznikówko oraz Skrzydłowo). Najwięcej skupisk śladów osadnictwa neolitycznego zarejestrowano na stanowiskach w obrębie miejscowości: Skrzydłowo (9), Gorawino (9), Rzesznikówko (7), Rzesznikowo (6) i Rymań (5). Należy zauważyć, że na gruntach wsi Skrzydłowo i Rzesznikowo, osadnictwo w epoce kamienia pojawiło się w stosunkowo dużym nasileniu.

Siekierka kamienna znaleziona w Skrzydłowie (zbiory ZSP Rymań)

W pierwszej połowie XX wieku (głównie w okresie do wybuchu II wojny światowej), na terenie gminy, w wyniku przypadkowych odkryć znajdowano pojedyncze narzędzia krzemienne i kamienne. Były to siekiery i topory kamienne, siekiery i dłuta krzemienne oraz wióry krzemienne. Najwięcej znalezisk odnotowano w okolicach Drozdowa (15) oraz Gorawina (5). Większość z nich była eksponatami ówczesnego muzeum w Kołobrzegu (Kolberg). Na wskutek działań wojennych eksponaty te zaginęły (bądź zostały wywiezione) i nie zachowały się.

W latach siedemdziesiątych XX wieku, w trakcie eksploatacji żwirowni w Skrzydłowie, znaleziono przypadkowo toporek kamienny z otworem, który został przekazany Szkole Podstawowej w Rymaniu. W lutym 2008 roku toporek ten zawiozłem do Działu Archeologii Muzeum w Koszalinie. Określono jego chronologię na późny okres neolitu i reprezentuje on wytwór kultury ceramiki sznurowej. Toporek ten jest cennym eksponatem i znajduje się obecnie w zbiorach szkolnego muzeum w Zespole Szkół Publicznych w Rymaniu.

W 1988 roku, na polach miedzy Gorawinem i Jarkowem, rolnik Zbigniew Dach znalazł dużą siekierkę krzemienną z okresu neolitu i przekazał ją Muzeum w Koszalinie. Jest to wyrób kultury pucharów lejkowatych (zdjęcie zamieścimy w następnej części opracowania).

Według poczynionych ustaleń, z epoki kamienia, z terenu naszej gminy, zachowały się tylko te dwa, wymienione wyżej, zabytki archeologiczne.

W okolicach miejscowości Leszczyn, z tego okresu, znajduje się według dokumentów archiwalnych, kamienny grób megalityczny (tzw. „grób olbrzymów”). Miejsce to określano dawniej jako „Hexen Berg”. Dziś dokładnie nie znamy miejsca jego położenia.

2. Epoka brązu ( od 1700 do 650 lat p.n.e.)

        Epokę brązu dzielimy na pięć okresów : I (wczesny ) – od 1700 do 1450 p.n.e., II ( starszy ) – od 1450 do 1200 p.n.e., III (środkowy ) – od 1200 do 1000 p.n.e., IV (młodszy ) – od 1000 do 800 p.n.e. i V (najmłodszy) – od 800 do 650 p.n.e.

Na zdjęciu  znajduje się  siekierka krzemienna z okresu neolitu, znaleziona w 1988 roku, na polach między Gorawinem a Jarkowem  przez rolnika Zbigniewa Dacha. Znalezisko przekazał on do Muzeum Archeologicznego w Koszalinie.

W I i II okresie epoki brązu występowały na podłożu neolitycznym na Pomorzu jeszcze kultury ceramiki sznurowej, kultury pucharów lejkowatych oraz kultury  amfor kulistych. Potwierdza się to w powszechnym użyciu wyrobów z krzemienia, kamienia i występowania  starych form ceramiki oraz ma swój wyraz w  niezmienionym obrządku pogrzebowym. Upowszechnianie się brązu następowało powoli. Pierwsze przedmioty brązowe spotykane na Pomorzu Środkowym docierały ówczesnymi szlakami handlowymi, jako import z południowych obszarów Europy (głównie z: Czech, Słowacji i Węgier). W tym okresie na Pomorzu powstaje kultura grabsko-śmiardowska. Ludność tej kultury zamieszkuje m.in.dorzecza  Parsęty i Regi. Grób tej kultury odkryto w Lepinie (pow. Świdwin), miejscowości leżącej w sąsiedztwie naszej gminy, co by mogło wskazywać na pobyt ( obozowiska) na obszarze gminy ludności tej kultury.

Z czasem na terenie Europy Środkowej pojawia się tzw. kultura unietycka, która w znacznym stopniu ma wpływ na powstanie i rozwój wyrobu przedmiotów z brązu. Swym zasięgiem obejmuje Śląsk i Wielkopolskę. Z tych to terenów docierają na Pomorze m.in. siekierki brązowe, dłuta i szpile, ale

również wyroby z brązu spotykane są z zachodu ( berła sztyletowe, sztylety). Najstarsze przedmioty brązowe na Pomorzu Środkowym głównie pochodzą ze znalezionych skarbów lub odkrytego wyposażenia grobowego. Znalezione m.in. narzędzia, broń i ozdoby, wskazują na dobrze rozwinięty handel międzyplemienny. Z I okresu epoki brązu na obszarze gminy nie odkryto przedmiotów brązowych. Można sądzić, że osadnictwo wczesnobrązowe było nietwałe, przenoszące się z miejsca na miejsce. W II (starszym) okresie (1450-1200 lat p.n.e) wyodrębnia się już tylko jedna kultura przedłużycka, która poprzedza kulturę łużycką. W  okresie tym pod wpływem południa powstają rodzime, lokalne kierunki rozwoju produkcji wyrobów z brązu. Są to m.in., naszyjniki, zdobione naramenniki i inne ozdoby z brązu.       

Jednym z najbogatszych znalezisk na Pomorzu Środkowym jest skarb bagienny z Rościęcina (pow. Kołobrzeg). Również z tego okresu nie napotkano wyrobów z brązu na terenie gminy. W III (środkowym) okresie epoki ( ok. 1200 p.n.e.) powstał zespół kulturowy tzw. kultura łużycka, która swym zasięgiem obejmuje początki epoki żelaza. Kultura ta istniała około 900 lat.  W oparciu o  pewne różnice w wytworach kultury materialnej, a w szczególności zauważalne w ceramice, to już w środkowym okresie możemy na Pomorzu wyodrębnić plemiona grupy pomorskiej. Ludność plemion kultury łużyckiej zajmuje się  rolnictwem i hodowlą zwierząt  domowych, ale także rybołówstwem i  łowiectwem. Rozwój rolnictwa był rezultatem ulepszania narzędzi oraz wprowadzania nowych metod uprawy. Osadnictwo rozwijało się na terenach o glebie piaszczystej zawsze w pobliżu ścieków i zbiorników wodnych.

          Na całym obszarze Gminy Rymań stwierdzono osadnictwo ludności kultury łużyckiej zarejestrowane na 77 stanowiskach archeologicznych. Z tego: 59 śladów osadniczych, 3 punkty osadnicze i aż 15  to osady. Rozmieszczenie osad plemion kultury łużyckiej przedstawiłem w zestawieniu kartograficznym niniejszego opracowania. Nie występują, a w zasadzie nie zostały potwierdzone znaleziska na opisywanym terenie. Intensywne osadnictwo z epoki brązu w czasie trwania kultury łużyckiej potwierdza się w licznych osadach w obrębie Leszczyna ( 4 osady), Drozdowa (3 osady) i Starnina (3 osady). Po jednej osadzie odnotowano na terenie dzisiejszego Kinowa, Kamienia Rymańskiego, Petrykóz oraz Lędowej. Na podstawie danych archiwalnych, w okolicy Dębicy, odnotowano cmentarzysko ludności kultury łużyckiej (III- IV okres brązu) i zarejestrowano 9 śladów osadniczych.

Wyraźne ślady bytności plemion kultury łużyckiej stwierdzono w pradolinie rzek Lnianki i Dębosznicy. Potwierdzeniem pobytu grup tej ludności jest rozległe cmentarzysko ciałopalne z IV-V okresu epoki brązu, z miejscowości Jarkowo, znane z odkryć z 1929 roku. Odkryto tam grób popielcowy, w którym znajdowała się popielnica z uszkami oraz ceramika kultury łużyckiej, m. in. amforka zdobiona uszkami. Mniej liczne osady i ślady osadnicze zarejestrowano w okolicach miejscowości: Rzesznikowo, Skrzydłowo czy Bukowo, co wyraźnie wskazuje zróżnicowanie położenia ich na terenie gminy.

3.   EPOKA ŻELAZA (650 przed n.e.-1250.)  

         Epokę żelaza dzielimy na pięć okresów : 1- wczesny okres żelaza czyli okres halsztacki (650-400 p.n.e.), 2- okres latyński, czyli przedrzymski (400 p.n.e. – początek n.e.), 3- okres rzymski (początek n.e. – 375 n.e.), 4- okres wędrówek ludów (375 n.e. – 570 n.e.), 5- okres wczesnośredniowieczny (570 n.e – 1250 n.e.).

          Na Pomorzu Zachodnim ludność kultury łużyckiej trwała co najmniej, aż do końca okresu halsztackiego. Plemiona tej ludności w tym czasie utrzymują ożywione i rozległe kontakty wymienne z innymi ludami. W wyniku tych kontaktów z południem (ludnością zamieszkującą Alpy i północne Włochy) plemiona ludności kultury łużyckiej zapoznają się z żelazem, wzbogacają swój stan posiadania ozdób, narzędzi pracy czy broni. Wyroby pochodzenia wschodnio alpejskiego stwierdzono w zawartości skarbu z Kiełpina (pow. Gryfice), miejscowości sąsiadującej z naszą gminą. Pod koniec okresu lateńskiego i w okresie wpływów rzymskich na Pomorzu dokonują się dalsze zmiany wśród plemion ludności kultur : łużyckiej i wschodnio pomorskiej. Dotyczy to zarówno struktury kulturowej jak i społecznej ówczesnej ludności.

Moneta rzymska znaleziona w 1927 r. w Starninie

Pierwsze wzmianki w źródłach pisanych starożytnych pisarzy rzymskich i greckich określają ludy zamieszkałe nad Morzem Bałtyckim nazwą Wenedów-kulturą wenedzką. Wenedowie (lub Wenetowie) są odpowiednikami rzymskiej nazwy Słowian. Kultura wenedzka jest uważana za pierwszą kulturę słowiańską. Z czasem plemiona zamieszkujące nad Bałtykiem znalazły się pod silnymi wpływami kultury rzymskiej. Kupcy rzymscy w poszukiwaniu skór, futer, niewolników, bydła, a przede wszystkimi bursztynu docierają aż na Pomorze. Powstaje słynny traktat lądowy tzw. “Szlak Bursztynowy” oraz rzymski szlak wodno-lądowy prowadzący na tereny Pomorza Zachodniego z prowincji nadreńskich zwany “Szlakiem Reńskim”. Importy rzymskie to m.in. naczynia srebrne, brązowe, szklane, gliniane, biżuteria. Ma to potwierdzenie w znaleziskach odkrytych w czasie badań archeologicznych na Pomorzu Środkowym. Wśród nich licznie reprezentowane są monety rzymskie. Są to głównie denary srebrne i brązowe. W 1927 roku, w okolicach Starnina rolnik Friedbort Bottchor znalazł srebrną monetę wielkości feniga. Był to denar Faustyny Młodszej z ok. 176 roku n.e. Znalezisko to zostało przekazane do ówczesnego Muzeum Kolberg    . Monety rzymskie znaleziono również w Siemyślu i Gościnie (pow. Kołobrzeg). Na obszarze gminy na okres przedrzymski i rzymski zaklasyfikowano przez archeologów zaledwie 20 stanowisk. Ślady osad odnotowano w sąsiedztwie wsi : Leszczyn (4) i Dębicy (1) , a ślady osadnicze stwierdzono w okolicach tych wsi i w pobliżu Drozdowa, Drozdówka oraz Rymania. Jedyne znalezisko z tego okresu, to opisana wyżej moneta ze Starnina. W młodszym podokresie rzymskim na terenie Pomorza napływają ludy skandynawskie Gotów, a od połowy II wieku – pokrewni im Gepidzi. Obecność tych ludów ma charakter przejściowy, jednak wywiera duży wpływ na rozwój stosunków kulturowych ludności plemion zajmujących Pomorze. Pojawienie się w roku 375 Hunów na Nizinie Węgierskiej zminimalizowało kontakty z imperium rzymskim na dawnych szlaku bursztynowym.

Wieki V-VI nazywamy okresem wędrówek ludów okolicznych i masowych przemieszczeń osadniczych i etnicznych było również Pomorze. Z tego okresu jest stosunkowo mniej stanowisk archeologicznych. Również z terenu naszej gminy brak jest znalezisk.

          We wczesnym średniowieczu Pomorze zamieszkuje ludność zachodnio-słowiańska. Zajmują się oni rolnictwem i hodowlą zwierząt domowych. Doskonalą kowalstwo i odlewnictwo metali nieżelaznych oraz rozwijają nowe rzemiosło takie jak : garncarstwo, rogownictwo, bursztyniarstwo czy korabnictwo.

            Początki osadnictwa wczesnośredniowiecznego na terenie naszej gminy sięgają VI-VII wieku i zamieszkiwane przez plemiona słowiańskie Siewierzan. Powstają  liczne osady otwarte, co sprzyja rozwojowi organizacji plemiennych. Potwierdzone osady i ślady osadnicze w okolicach Rymania, Drozdowa, Drozdówka, Petrykoz czy Gorawina. Na uwagę zasługują 2 rozległe osady produkcyjne odkryte w Rzesznikowie. Obie położone nad ciekami wodnymi i podmokłą doliną związane były z produkcją hutniczą. Świadczą o tym liczne paleniska z dużą zawartością żużlu żelaznego oraz przepalone kamienie.

              Na obszarze gminy zlokalizowano dwa grodziska, co świadczy o występowaniu również osadnictwa obronnego. Pierwsze z nich w okolicach Rymania – typu wyżynnego, cyplowego o chronologii VII/VIII- do połowy IX wieku, drugie w pobliżu Starnina – nizinne stożkowate datowane na XII-XIII wiek. Wymienione wyżej obiekty są ujęte w opracowaniu pod tytułem “Mapa Grodzisk w Polsce”. Dokładniejszy opis grodzisk przedstawiłem w poprzednich numerach “Pulsu Rymania”.
        Na terenie Gminy Rymań brak jest obiektów archeologicznych wpisanych do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

ps.   Na zakończenie chciałbym jeszcze przypomnieć, że ustawa z dnia 23 lipca 2003 r.
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, określa, że na stanowiskach archeologicznych nie wolno poszukiwać i zabierać z sobą żadnych przedmiotów, a osoby przyłapane na niszczeniu i ich rozkopywaniu, podlegają karze pozbawienia wolności
od 3 miesięcy do 5 lat.